Sanskrit Dictionary for Spoken Sanskrit


Some recent entries:

Sanskrit	Grammar	Transliteration	English




वीर	adj.	vIra	heroic
पराक्रम	m.	parAkrama	heroism
शौर्य	n.	zaurya	heroism
अत्र न	indecl.	atra na	not here
पशुपालक	m.	pazupAlaka	herdsman
आश्रम	m.	Azrama	hermitage
अत्र उपविश	sent.	atra upaviza	Sit here.
सहज	adj.	sahaja	hereditary
तिष्ठतु भोः	expr.	tiSThatu bhoH	Stay here.
अत्र आगच्छ	sent.	atra Agaccha	Come here.
तृणकघ्न	m.	tRNakaghna	weed killer [herbicide]
षण्ढ	m.	SaNDha	hermaphrodite
इतस्ततः	adverb	itastataH	here and there
वीरवरूथिनी	f.	vIravarUthinI	army of heroes
क्वचित् ... क्वचित्	phrase	kvacit ... kvacit	here ... there
क्वचित् क्वचित्	phrase	kvacit kvacit	here and there
अये अत्र आगच्छतु!	sent.	aye atra Agacchatu!	Hey, come here.
सः अत्र नास्ति	sent.	saH atra nAsti	He is not here.
अत्र विश्रामं कुरु	sentence	atra vizrAmaM kuru	Take rest here!
वीर्यरस	m.	vIryarasa	heroic sentiment
वीररस	m.	vIrarasa	heroic sentiment
कुत्रापि न, अत्रैव आसम्	sent.	kutrApi na, atraiva Asam	I was just here.
पश्व इष्टि	adj.	pazva iSTi	wishing for herds
अत्र वायुः सुष्ठु वाति	sent.	atra vAyuH suSThu vAti	Nice breeze here.
अत्र आसनपरिग्रहं करोतु भवान्	sentence	atra AsanaparigrahaM karotu bhavAn	Take a seat here.
अत्र हस्ताक्षरं स्थापयतु	sent.	atra hastAkSaraM sthApayatu	Sign here, please.
यदि सः स्यात्	sent.	yadi saH syAt	Had he been here...
इयं माला तदीया	f.	iyaM mAlA tadIyA	This is her necklace.
तं अत्र आगन्तुं सूचयतु	sent.	taM atra AgantuM sUcayatu	Ask him to come here.
किमपि चित्रम् ?	sent.	kimapi citram ?	What is strange here?
बक	m.	baka	kind of heron or crane
पञ्चवादनपर्यन्तं अत्रैव आसीत्	sent.	paJcavAdanaparyantaM atraiva AsIt	He was here till 5.00.
अत्र तस्य एव सर्वाधिकारः	sent.	atra tasya eva sarvAdhikAraH	He is all-in-all here.
अत्रैव किञ्चित् कार्यं अस्ति	sent.	atraiva kiJcit kAryaM asti	I have some work here.
किम् विद्यते ?	sent.	kim vidyate ?	what is available here?
स्वपती करोति	verb	svapatI karoti { svapatIkR }	make anyone her husband
तदेव अहम् अकथयम्	sent.	tadeva aham akathayam	That is what I told her.
वीराणां भयं नास्ति.	sent.	vIrANAM bhayaM nAsti.	The heroes have no fear.
किं अत्र आगमनम्?	sent.	kiM atra Agamanam?	What made you come here?
यूथी करोति	verb	yUthI karoti { yUthIkR }	make or form into a herd
सः आगतवान् इति स्मरामि	sent.	saH AgatavAn iti smarAmi	I remember, he came here.
कियत् कालं तिष्ठति?	sent.	kiyat kAlaM tiSThati?	How long will you be here?
अत्रैव कलाशालायां पठामि	sent.	atraiva kalAzAlAyAM paThAmi	Studying in a college here.
प्रथमम् सः पुष्पानि तां दास्यति	sent.	prathamam saH puSpAni tAM dAsyati	First he will give her flowers
अम्ब, अत्र स्वल्पा वेदना अस्ति	sent.	amba, atra svalpA vedanA asti	Mummy, it pains a little here.
अत्र पत्रालयः कुत्र अस्ति?	sent.	atra patrAlayaH kutra asti?	Where is the post office, here?
सः तस्याः निवेदनं न पुरस्कृतवान्	sent.	saH tasyAH nivedanaM na puraskRtavAn	He did not attend to her request
अस्वस्थः अपि आगतवान्	sent.	asvasthaH api AgatavAn	I am here in spite of being ill.
इदानीं सप्तवादनम् \| तां जागरयतु	sent.	idAnIM saptavAdanam \| tAM jAgarayatu	It is 7 O'clock now. Wake her up
अद्य सः अत्र नास्ति किल	sent.	adya saH atra nAsti kila	As you know, he is not here today.
तस्याः आह्वानं मया न श्रुतम्	sent.	tasyAH AhvAnaM mayA na zrutam	Her calling [me] was not heard by me. [I did not hear her calling me.]
तस्याः आह्वानं मया न श्रुतम्	sent.	tasyAH AhvAnaM mayA na zrutam	Her calling [me] was not heard by me. [I did not hear her calling me.]
अपरं युतकम् एव नास्ति	sent.	aparaM yutakam eva nAsti	There is no other shirt [here] at all.
इतः केवलं दशनिमेषाणां गमनम्	sent.	itaH kevalaM dazanimeSANAM gamanam	From here it is mere ten minutes walk.
गलीना स्वस्य शुनकेन सार्धं उद्यानं गतवती	sent.	galInA svasya zunakena sArdhaM udyAnaM gatavatI	Galina went to the garden with her dog
रज उद्वासा	f.	raja udvAsA	woman who has put off her soiled clothes
नैव, अत्रैव सञ्चरामि किल!	sent.	naiva, atraiva saJcarAmi kila!	No, I have been moving about right here!
ततः आगन्तुं एतावान् विलम्बः वा?	sent.	tataH AgantuM etAvAn vilambaH vA?	Such a long time to come here from there?
स्वस्य सर्वाणि वस्त्राणि यानपेटिकायां सा सङ्गृहीतवती	sent.	svasya sarvANi vastrANi yAnapeTikAyAM sA saGgRhItavatI	She collected all her cloths in a suitcase
शाटिकया सा प्रौढा इव दृश्यते	sent.	zATikayA sA prauDhA iva dRzyate	This saree makes her look like a grown-up.
पचने तस्याः कौशलं सर्वत्र प्रसिद्धम्	sent.	pacane tasyAH kauzalaM sarvatra prasiddham	Her cooking skill is well-known everywhere.
न खलु तामभिक्रुद्धो गुरुः	sent.	na khalu tAmabhikruddho guruH	I hope the teacher did not get angry with her.
अहम् तां किमपि न वदामि \| प्रयोजनम् किम् ?	sent.	aham tAM kimapi na vadAmi \| prayojanam kim ?	I don't say anything to her. What is the point?
अत्रैव कुत्रचित् स्यात्, अन्वेषणं कुर्मः	sent.	atraiva kutracit syAt, anveSaNaM kurmaH	It will be somewhere here. Let us search for it.
सायङ्काले गृहे सीता पत्या साकं भोजनं करोति	sent.	sAyaGkAle gRhe sItA patyA sAkaM bhojanaM karoti	In the evening Sita eats with her husband at home.
ह्यः सा भोजनपेटिकां शालां न नीतवती	sent.	hyaH sA bhojanapeTikAM zAlAM na nItavatI	Yesterday she did not take her lunch box to school
शकुन्तला	f.	zakuntalA	Heroine of Kalidasa's play - abhijJaana-zaakuntalam
तस्मात् कारणात् एव अहम् वदामि तया सह मा गच्छतु इति	sent.	tasmAt kAraNAt eva aham vadAmi tayA saha mA gacchatu iti	For that reason only I am saying do not go with her.
तस्य माता स्वस्य हस्ताभ्याम् तस्य युतकम् स्यूतवती	sent.	tasya mAtA svasya hastAbhyAm tasya yutakam syUtavatI	His mother sewed/stitched his shirt with her own hands
अस्माकं गृहे एकैकस्य एकैका रुचिः	sent.	asmAkaM gRhe ekaikasya ekaikA ruciH	In our house every one has his / her different tastes.
कूप्याः पिधानी कुत्र स्थापितवान् भवान् ? अत्र कुत्रापि नास्ति	sent.	kUpyAH pidhAnI kutra sthApitavAn bhavAn ? atra kutrApi nAsti	Where did you put the bottle cap ? It is not anywhere here.
श्वः अहम् एव रेल्स्थानके तां त्यक्ष्यामि	sent.	zvaH aham eva relsthAnake tAM tyakSyAmi	Tomorrow I myself will drop her off in the railroad station
अन्वाधेय आधेयक	n.	anvAdheya Adheyaka	property presented after marriage to the wife by her husband's family
सा यदा दूरवाण्या तस्य स्वरं श्रुतवती तदा एव तस्याः सर्वाणि कष्टानि विस्मृतवती	sent.	sA yadA dUravANyA tasya svaraM zrutavatI tadA eva tasyAH sarvANi kaSTAni vismRtavatI	When she heard his voice on the phone, she completely forgot all her troubles.
मध्यरात्रकारणेन वीथीषु इतस्ततः सञ्चरन् कोऽपि न दृष्टः	sent.	madhyarAtrakAraNena vIthISu itastataH saJcaran ko'pi na dRSTaH	Since it was mid-night, nobody was seen moving about here and there in the streets
तस्याः पुत्रः निश्चयेन प्रत्यागमिष्यति इति चिन्तयती अञ्जनी, प्रतिदिनं तस्य आगमनं प्रतीक्षां कृतवती	sent.	tasyAH putraH nizcayena pratyAgamiSyati iti cintayatI aJjanI, pratidinaM tasya AgamanaM pratIkSAM kRtavatI	Thinking her son will definitely return, AnjanI was expecting his arrival everyday.
कृपया गङ्गातीरे एकं लघु कुटीरं निर्माय मां ददातु इति साधुः प्रार्थितवान्	sent.	kRpayA gaGgAtIre ekaM laghu kuTIraM nirmAya mAM dadAtu iti sAdhuH prArthitavAn	The hermit requested "Please construct a small hut on the banks of Ganga (river) and give me"
सीम्	adverb	sIm	her
तस्या	f.	tasyA	her
तदीय	poss. adj.	tadIya	her
एतद्	adj.	etad	here
तदीय	adj.	tadIya	hers
इह	adverb	iha	here
ओषधी	f.	oSadhI	herb
सूदया	f.	sUdayA	herb
वीरुधि	f.	vIrudhi	herb
हयुषा	f.	hayuSA	herb
यूथ्या	f.	yUthyA	herd
कुल्मि	f.	kulmi	herd
ओषधि	f.	oSadhi	herb
वीरुध्	f.	vIrudh	herb
समिति	f.	samiti	herd
वीरुधा	f.	vIrudhA	herb
अम्यक्	ind.	amyak	here
इदम्	ind.	idam	here
इतस्	ind.	itas	here
एना	ind.	enA	here
इहसमये	ind.	ihasamaye	here
इह	ind.	iha	here
ईर्म	ind.	Irma	here